De suisse van de stadse kerk maakte zaterdags altijd de kaarsen aan in deze kerk! Op de sabbat was het voor de Joodse gemeenschap verboden te werken.

Geloofsbeleving blijft mij vaak verbazen. In sommige christelijk gelovige Nederlandse gemeentes scheen je vroeger, ongeacht je eigen geloof, 's zondags van de fiets getrokken te worden omdat de zondag een goddelijke rustdag was, zodat er dus door niemand gewerkt mocht worden, dus ook niet gefietst, ook niet door een heiden! Voor Joden is de zaterdag een goddelijke rustdag, maar alleen voor geloofsgenoten, terwijl er kennelijk toch werk voor datzelfde geloof verricht moest worden!

Naar verluidt is de paternoster de Joodse versie van een lift. De vorm heeft te maken met een rozenkrans, of paternoster. Het is een verticaal af- en oplopende ketting van open hokjes die tussen de verdiepingen liep. Boven- en onderaan verschoof het hokje om in de tegengestelde richting verder te gaan. Moraal: een lift bedienen is werk. In een paternoster zijn geen knoppen aanwezig.

De uitvinding van de paternoster heeft weinig met joden van doen. In 1882 Englishman Hart developed idea of a continuous human bucket elevator called The Paternoster. 1884 -- J & E Hall installed the first Cyclic lift (Paternoster) in England
bron: www.theelevatormuseum.org/timeline.htm
De naam van de lift is ontleend aan de eerste twee woorden van de Latijnse versie van het christelijke gebed 'Onze vader' (Pater Noster). Bepaalde kralen op de traditionele rooms-katholieke rozenkrans geven ook aan wanneer een paternoster gebeden moet worden.
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Paternoster_%28lift%29

Jammer dat ook de synagoge in de jaren 50 moest wijken. Nog steeds zijn er architectonische misvattingen dat alles plat moet en er volledig vernieuwd moet worden, terwijl je in binnen- en buitenland juweeltjes ziet van oud en nieuw door en naast elkaar. Op de een of andere manier schijnt het hier nog steeds niet te willen lukken. Overigens Eindhoven had in het begin van de Tweede Wereldoorlog de grootste Joodse groepering van onze provincie.

Toen de synagoge werd afgebroken was het argument volgens mijn joodse vriend Leo dat er iets moois voor in de plaats zou komen. We zijn benieuwd!

Gelovige joden mogen op vrijdagavond al niets doen. Zelfs een lichtknop omdraaien mag niet, maar bereidwillige niet-joden zijn welkom om alles te doen wat ze zelf niet mogen, menig niet-joods kind in joodse wijken verdient een zakcentje aan verschillende klusjes.

De joden kregen op 1 oktober 1772 het recht zich in Eindhoven te vestigen en kochten daarop een huisje in de Kerkstraat achter huize "de Wijzer", dat geschikt werd gemaakt voor gebruik als synagoge, in 1781 de eerste synagoge in de stad.
Iets verderop (sectie D 471) werd in 1810 op "Sjabbes Kie Tseitsei 5570" de tweede Sjoel ingewijd. Later werd tegelijk met de bouw van de Catharinakerk op nagenoeg dezelfde plaats de derde synagoge gebouwd door Antonius C. Bolsius onder supervisie van Pierre Cuypers. De ingebruikname daarvan geschiedde half september 1865 op "13 Eloel 5625". Dit bijzondere gebouw is helaas afgebroken in 1959.
Als je van het joodse jaartal het getal 3760 aftrekt kom je aan de door ons gebruikte jaartelling.

Theo, ben jij mijn vroegere overbuurman op de Kleine Berg?

Helemaal juist Paul, alleen denk ik dat ik een tikkeltje ouder ben dan jij en dat we daarom in onze jeugdjaren weinig contact met elkaar hebben gehad. Omdat we beiden in het centrum woonden, hebben we nogal wat kennis van het vroegere gebeuren in en rond het stadscentrum Overigens moet ik opmerken dat jouw inbreng, verteltrant en anekdotische verhaaltjes bijzonder prettig overkomen. Mijn inbreng berust meer op feitelijkheden.

De kaart aan de voorkant beschrijven is een vorm van ontduiking van de portokosten. Dat werd vroeger veel gedaan, omdat aan de achterkant beschrijven duurder was. Aan de achterkant mochten alleen het adres en de afzender staan.

In de tijd dat wij op de Kleine Berg woonden, hadden mijn ouders meestal een dienstmeisje, op een na allemaal van katholieken huize. Die ene uitzondering betrof een joods meisje. Zij nam mij een keer mee naar de synagoge in de Kerkstraat. Het was erg donker binnen. Ik herinner mij dat er twee rijen banken stonden met een pad in het midden. De vrouwen zaten met kleine kinderen aan de ene kant, de mannen aan de andere. In tegenstelling tot christelijke kerken mochten kinderen vrij rondlopen tijdens de dienst, maar ik bleef braaf zitten.