Bijdrager Bauke Husken
Jaar: 1925
Onderwerp.: Gedrukte en Geschreven Media |Overige Gedrukte en Geschreven Media
stratenlijst / straatnamenboekje
| Beschrijving | Dit is de voorkaft van vierde druk van het Eindhovense Straatnamenboekje, toen nog "Stratenlijst" geheten. In 1920 werd de eerste druk van het bekende boekje uitgegeven als "Volledige wegwijzer van de openbare wegen en voetpaden der Gemeente Eindhoven met alphabetische rangschikking van alle Bestaande, Nieuwe en Vervallen Benamingen naar Officiële bronnen bewerkt". Een hele mond vol! Op 1 januari 1920 was de gemeente Eindhoven uitgebreid met de vroegere gemeenten Woensel, Tongelre, Stratum, Gestel en Strijp. Reden om een boekje te introduceren waarin alle nieuwe straatnamen staan opgenomen. Sommige straatnamen bestonden namelijk in meerdere stadsdelen, een reden om een bepaalde straatnaam te wijzigen. Maar erg veel had je nou ook weer niet aan zo'n straatnamenboekje. Behalve de vermelding van de straatnaam, stond er aangegeven van waar tot waar een bepaalde straat liep. Maar ja, als je die andere straatnamen ook niet kende, dan was je nog ver van huis. In 1922 verschijnt de eerste kleurenplattegrond van Eindhoven, uitgegeven door uitgeverij Lecturis te Eindhoven. Nu kon je ook precies zien waar de straten lagen. Met de intrede van de stadsplattegronden van Eindhoven werd het straatnamenboekje eigenlijk overbodig. Toch zijn er maar liefst 66 drukken van verschenen en duurde het tot 1993 dat het laatste boekje over de toonbank rolde. Blijkbaar waren er dus andere mensen die het nut van het boekje wel inzagen. Ik zie het nut er aan de andere kant toch ook wel weer van in, omdat het een dankbaar verzamelobject is! Bij deze vierde druk heet het boekje inmiddels "Alphabetische stratenlijst der gemeente Eindhoven". In de jaren '30 vereenvoudigd tot "Stratenlijst der gemeente Eindhoven". Begin jaren '50 wordt het boekje omschreven als "Straatnamenboekje Gemeente Eindhoven en Tivoli (gemeente Geldrop)", om in 1957/1958 uiteindelijk "Straatnamenboekje van Eindhoven" genoemd te worden. Na 66 drukken en op het einde met enkele verschillende uitgevers, wordt het laatste boekje dus in 1993 uitggegeven. Van 1959 tot 1968 wordt er een gratis versie van elke druk van het straatnamenboekje uitgegeven, aangeboden door Van de Ven Brandstoffenhandel te Eindhoven. Die zaten op de Gagelstraat. Ik heb gehoord dat elke nieuwe inwoner van Eindhoven zo'n boekje cadeau kreeg van de gemeente Eindhoven als welkomstgeschenk. Daarnaast is er van sommige drukken een tweede en soms wel een derde uitgave bekend. De boekjes werden door boekhandel annex drukkerij J. Koonings op de Demer gedrukt en uitgegeven. En vaak maar in heel beperkte oplage. Als die op was, moest er weer een nieuw boekje komen. Uit de cijfercode op bladzijde 1 kun je veel afleiden. In de code 52246533 bijvoorbeeld, kun je aflezen dat het gaat om de 52e druk en daarvan de tweede versie. Uitgegeven in april 1965, in een oplage van 330 stuks. Jan Spoorenberg, ook een verzamelaar van straatnamenboekjes, heeft ooit met de oude Koonings gesproken en die vertelde hem hoe je de code moet lezen en dat de laatste cijfers maal 10 de oplage betrof. Al met al dus voor mij een gewillig verzamelobject. Boekjes die lastig te vinden zijn, met name omdat veel mensen ze weggegooid hebben bij het kopen van een nieuwer boekje. Ik sta soms in het Eindhovens Dagblad in de rubriek 'Vraag en aabod' met een oproepje voor straatnamenboekjes, Lecturis-plattegronden van Eindhoven of stadsgidsen van Eindhoven (daar mis ik alleen nog de 9e, 18e en 19e druk van). Eén keer mocht ik een oud boekje ophalen bij iemand en dat bleek te gaan om de 4e druk, een boekje uit 1925/1926. Dat is dan echt een hoera-momentje voor me! Zijn er meer mensen die dergelijke boekjes of stadsgidsen of Eindhoven-plattegronden verzamelen? Mocht iemand nog iets dergelijks aantreffen op zijn zolder en er geen raad mee weten, dan houd ik me aanbevolen. Van de straatnamenboekjes zoek ik overigens alleen nog drukken ouder dan de 55ste editie. |
|---|---|
| Geplaatst op | 07-01-2015 |
| Email bijdrager |
|
Reacties
Datum: 07-01-2015
Naam: Wil van Hout
Naam: Wil van Hout
30 da zen veul centjes. Dor kon 't hille cafe van drinken. Da buukske kocht toch niemes.
Datum: 07-01-2015
Naam: Tini van Rooij
Naam: Tini van Rooij
Nou Bauke, deze boekjes waren echt wel nuttig. De meeste mensen wisten wel in grote lijnen de weg in Eindhoven maar als er naar een straat gevraagd werd die je niet kende gaf het boekje aan waar je ergens moest zoeken. Ik sla hier een boekje open en zie meteen een goed voorbeeld: Schakelstraat loopt van de Kloosterdreef naar de Oude Torenstraat. De boekjes werden o.a. gebruikt door taxichauffeurs en buschauffeurs. Als je naar een bepaald adres wilde kon b.v. de buschauffeur je zeggen bij welke halte je uit moest stappen. Heel wat handiger als zo'n plattegrond die je moest uitvouwen en waarvan je nooit wist hoe je hem weer terug op moest vouwen. Ook de gewone mens droeg zo'n boekje op zak, mijn vader in ieder geval wel. En ik? Ik gebruik nog bijna dagelijks een van de eerste boekjes waarin de straatnamen van vóór de annexatie staan, welke daarvan vervallen zijn en vervangen door de huidige namen.
Datum: 20-01-2015
Naam: Ad Pluijm
Naam: Ad Pluijm
Toen ik bij de ETOS werkte kregen wij elk jaar een nieuw boekje.