Bijdrager Martien Leenders
Jaar: 2013
Locatie 1.:Centrum |111 Binnenstad |Catharinaplein
Onderwerp.: Religie |Katholieke Kerken |Centrum, St Catharina
De beeldengroep v
| Beschrijving | De tekst is van Theo Verschueren: De in Weelde bij Turnhout geboren Hermanus Boex, organist van de Cathrien van 1791 tot 1841 en 'directeur' van het kerkkoor, wist het toenmalig kerkbestuur te overtuigen, dat er dringend een nieuw orgel nodig was in de rond 1810 aan de katholieken teruggegeven laat-middeleeuwse Catharinakerk. Op 11 februari 1835 werd hiertoe de opdracht verstrekt aan de beroemde Belgische orgelbouwer van die tijd Jean Joseph Delhaye uit Antwerpen. Begin 1840 werd het nieuwe orgel bestaande uit 42 registers in gebruik genomen. Het bleek op dat moment het grootste orgel van Noord Brabant te zijn op het orgel van de St.Jan in Den Bosch na. De beeldengroep David, Cecilia en Gregorius werd tien jaar later in 1850 geschonken en geplaatst voor het orgelfront. De meer dan levensgrootte eikenhouten beelden in wagenschot kwaliteit, het zijn eigenlijk sculpturen, zijn vervaardigd door de Belgische beeldhouwer Jacques Joseph Francois Verdonck uit Antwerpen (geboren te Antwerpen 1823 en overleden in Amsterdam 1878). De oude Catharinakerk werd in 1859 / 1860 afgebroken ten behoeve van de nieuwbouw van de neo-gotische St.Cathrien van Pierre Cuijpers. Het mecaniek en de orgelpijpen werden tijdelijk opgeborgen bij het Liefdehuis in de Achterstraat, terwijl de blaasbalgen van het orgel en de beeldengroep een plaats kregen in de schuur van het Armbestuur. Vóór de inzegening van de nieuwe kerk op het feest van de apostelen Petrus en Paulus 29 juni 1867 door deken G. W. van Someren was het orgel reeds omgebouwd en geplaatst aan weerszijden van het grote roosvenster achter in de kerk op het oksaal. Ook de beeldengroep hervond zijn plaats. Echter het oorspronkelijk majestieuze orgel kwam nu niet meer tot zijn recht in de veel grotere nieuwe kerk. Wat aanpassingen rond 1920 maakte het orgel beter bespeelbaar, maar het bood te weinig soelaas. Plannen voor een nieuw orgel werden gemaakt met als resultaat dat op 8 november 1936 het electro-pneumatisch orgel, opgedeeld in een hoofdorgel en een altaarorgel, werd ingezegend en bespeeld. Dit toen 71 registers tellend orgel is gebouwd door de firma L. Verschueren uit Heijthuijsen. De stadsarchitect en kerkmeester Louis J.P. Kooken 1867-1940 ontwierp het orgelfront waarbij hij de oude beeldengroep een prominente plaats gaf op de voorgrond. Ook betrok hij hierbij het gebrandschilderd glas-in-lood raam in het grote roosvenster op de achtergrond. Het bombardement van 6 december 1942 bracht grote schade toe aan het hoofdorgel en werd het altaarorgel compleet vernield. De beeldengroep bleef daarbij gelukkig vrijwel onbeschadigd. Na herstel van de oorlogschade aan het orgel werd het plechtig ingewijd op 12 februari 1950 gevolgd door een orgelconcert. Het orgel was toen met 5 registers uitgebreid tot 76 registers, waarmee dit orgel het grootste pneumatisch orgel werd van Nederland. In 1973 moest Eindhoven deze plaats echter afstaan aan Rotterdam die in de Laurenskerk een orgel kreeg met 80 registers. De beeldengroep (sculpturen) KONING DAVID - centraal staat koning David een harp bespelend met aan weerszijden twee putti. Aan zijn rechterzijde een engeltje met een gitaar en aan de linkerzijde een engeltje met een viool. David was koning van Israël en leefde van ca. 1010 - 970 v.Chr. Hij staat symbool voor de gewijde muziek. (voor de afbeelding klik hier) H. CAECILIA - aan de noordzijde van het oksaal staat de heilige Caecilia met een orgeltje en palmtak. Caecilia was maagd en martelares, leefde in begin derde eeuw en overleed ca. 230 n.Chr. Zij is het symbool voor de kerkmuziek en patrones van veel zangkoren en muziekgezelschappen. (voor de afbeelding klik hier) H. GREGORIUS DE GROTE - aan de zuidzijde van het oksaal bevindt zich het beeld van de heilige paus Gregorius I met zijn metropolitaanstaf (driedubbel kruis) en muziekpartituur, de tiara aan zijn voeten. Hij was de 64e paus van 590 tot 604 en zijn naam symboliseert de gregoriaanse muziek.(voor de afbeelding klik hier) De LOFZANG VAN KONING DAVID was een schildering aangebracht tegen de balustrade van het oksaal. Het gaf het verhaal weer van koning David, die op de berg Sion een tent liet bouwen om de Ark van het Verbond te bewaren. Uit het huis van Obededom werd de Ark daarheen vervoerd, gedragen door de Levieten en voorafgegaan door de harpspelende David, zangers en Levieten met wierookvaten. Vanuit een venster van het koninklijk paleis (links) wordt de vrome koning bespot door Michol, de vrouw van David. Dit tafereel was aangebracht in 1868 door Cuypers-Stoltzenberg en is tijdens de restauratie van de kerk in de jaren 1945 - 1947 verwijderd en werd de balustrade wit afgestucadoord. (Klik hier voor een afbeelding van de oorspronkelijke beschildering, met excuses voor de matige kwaliteit) |
|---|---|
| Geplaatst op | 07-01-2014 |
| Email bijdrager |
|