Ja, PABO! Vroeger, toen ik zelf nog op de Hemelrijken naar school ging (aan de overkant), heette die school kweekschool en wel De Jongenskweek. Ging je in die tijd stage lopen op een school, dan was je een kwekeling.

Klopt, Marijke en als je daarna nog een jaar voor je hoofdakte doorging, heette je hospitant.

In de jaren 1959 tot 1964, toen ik zelf op die kweekschool zat, had je drie zogenaamde leerkringen. De eerste leerkring bestond uit leerjaar 1 en 2. De tweede leerkring bestond uit leerjaar 3 en 4, waarna je jezelf onderwijzer mocht noemen, en de derde leerkring bestond uit jaar 5, de zogenaamde hoofdakte, waarna je jezelf volledig bevoegd onderwijzer mocht noemen. Jongens met 5-jarige HBS en met 6-jarig gymnasium mochten, na een toelatingsexamen, gewoonlijk meteen naar de tweede leerkring. De eerste leerkring werd hoofdzakelijk bevolkt door oud-mulo-leerlingen. Die hadden "slechts" vier jaar voortgezet onderwijs genoten, vandaar. Stagelopen begon in de tweede leerkring bij zogenaamde hospiteerscholen. Inderdaad werd je dan kwekeling genoemd en inderdaad heette je in het vijfde jaar hospitant, want je was tenslotte al onderwijzer. Vaak had je al dezelfde bevoegdheid als de onderwijzers bij wie je stage liep, want de oudere generatie moest zijn voor die tijd hoofdakte afzonderlijk halen, en lang niet iedereen slaagde daarvoor, de moeilijkheidsgraad van de hoofdakte was berucht. Vandaar de "nieuwe" 5-jarige kweekschool.
Het gebouw op de foto is deels de oude bouw van de vroegere lagere school en deels een stuk nieuwbouw, nl. het torenachtige gedeelte waar de nieuwe bibliotheek in gehuisvest werd. In mijn jaren was de heer Wolf, docent Nederlands, de beheerder van die bibliotheek.
Het gebouw naast de boom is de gymzaal/sporthal. Die hal was nodig omdat je volgens de nieuwe onderwijswet je aantekening gymnastiek moest halen om gymles op de lagere school te mogen geven, en dus had je daarvoor de nodige faciliteiten nodig. In mijn jaren zwaaide de heer Piet van der Linden daar de skepter. Aan hem heb ik geweldige herinneringen. Zijn zoon Piet jr. werd later gymdocent aan het Eckartcollege en via mijn beide zonen kwam ik Piet jr. daar tegen.
Tussen het oude gebouw en de gymzaal is nog een stuk te zien van de "nieuwe" nieuwbouw, vooral bestaande uit leslokalen. In de late jaren vijftig en vroege jaren zestig maakte de kweekschool namelijk een enorme groei door, vandaar de behoefte aan meer ruimte. De "oude" nieuwbouw met lokalen, handvaardigheidslokaal, kantine/aula stond aan de Hemelrijken. De kantine werd toen beheerd door Anneke Bressers.
Overigens werd je toen niet zomaar toegelaten tot de kweekschool. Je had twee dagen schriftelijk en één dag mondeling toelatingsexamen te doen voor je toegelaten kon worden, uiteraard pas als je resultaten voldoende werden bevonden. Het was dus toch nog wel een uitverkiezing als je geplaatst werd. Toen ik in 1959 op de kweekschool kwam was de legendarische heer Van der Peet nog net directeur. Kort daarna werd hij opgevolgd door de heer Creemers. Van hem kregen we algemene didaktiek.

Verder gingen er ook regelmatig leerlingen na 3 jaren HBS naar toe. 41A was de akte van bekwaamheid als onderwijzer en 41B voor de akte van bekwaamheid als volledig bevoegd onderwijzer. Rond 1960 had de Nutskweekschool als oefenscholen voor kwekelingen de Nutsscholen, Philipsscholen en Christelijke scholen. Als hospitant kwam je daarnaast ook op scholen voor buitengewoon onderwijs die een andere signatuur hadden. Zo heb ik gehospiteerd op de Slechthorendenschool (directeur De Bakker) aan de Don Boscostraat. Daar werkte toentertijd als groepsonderwijzer Hans van Beers, tevens jazzdrummer, die later in de politiek en de culturele wereld zijn weg vond.
Sommige afgestudeerden konden meteen een baan krijgen op een oefenschool. Daarnaast kwamen er nogal wat nieuwe scholen in Eindhoven en omgeving, waardoor verhoudingsgewijs er vele oud-kweekschoolleerlingen hun leven lang in deze contreien zijn gebleven.
Menig onderwijzer studeerde in die tijd door voor een akte die bevoegdheid gaf in het middelbaar onderwijs. Een ontwikkeling die vele goede docenten heeft opgeleverd, maar die helaas gestagneerd is.

Er waren ook wel openbare lagere scholen waar kwekelingen en hospitanten terecht konden, maar dat waren meestal kleine scholen waar meerdere klassen in één lokaal zaten; vaak zeer oude, slecht onderhouden gebouwen. Veel ouders die geen confessioneel onderwijs voor hun kinderen wensten, meden deze openbare scholen en stuurden hun kinderen naar Nutsscholen e.d. of richtten zelf een stichting op.

Hans van Beers was een klasgenoot van mij. Hans was een bijzonder mens. Woonde tegenover de kweekschool en kwam wel eens te laat met het excuus dat hij een lekke band had gehad. Tot grote hilariteit natuurlijk van zijn klasgenoten.
Hans kwam later in o.a. Maastricht terecht, werd daar wethouder, later directeur van het Rotterdams Filharmonisch Orkest en is momenteel, zover ik weet, directielid bij de NOS.
Onze generatie kreeg inderdaad de aktes 41a en 41b. De generaties vóór ons kregen de aktes 77a en 77b, zoals die door het ministerie gecodeerd werden. Ook ik heb verder gestudeerd in het kader van de regeling "Bevordering van de studiezin van onderwijzers". Eerst een reeks zgn. l.o.-aktes, later MO-A en MO-B Engels via de Katholieke Leergangen Tilburg. MO-B deed je in Nijmegen. Je kreeg daar college en les van docenten en professoren van de universiteit. Ik heb daar les gehad van enkele grootheden op taalkundig gebied, o.a. prof. Bronzwaer en de profs. Flor en Jan Aarts. In1980 haalde ik mijn MO-B en had binnen enkele weken daarna een baan als docent Engels bij het toenmalige IHBO, later Hogeschool Eindhoven, daarna Hoger Onderwijs Zuid Nederland (HOZN) en weer daarna Fontys Hogescholen. Sinds 1 juli 1980 ben ik formeel met pensioen, want 65 jaar, maar werk nu als freelancer voor een klein aantal uren nog steeds bij diverse opleidingen van Fontys.

Als we het over dezelfde Hans van Beers hebben, dan werkte deze in de zestiger jaren bij de Stichting Kunstzinnige Vorming en was een collega van mijn man. Toen al geïnteresseerd in de politiek en demonstraties gingen ze niet uit de weg, b.v. Leuven. Later is Hans inderdaad in de politiek gegaan en weer later was hij directeur van de VPRO, dus niet bij de NOS. Zou dit dezelfde persoon kunnen zijn?

In de jaren 50 en daarna was het katholieke onderwijs goeddeels in handen van de St. Josephvereniging, die in die tijd kantoor hield in de "oude nieuwbouw" aan de Hemelrijken. De heren Frans Panken en Paul Prinsen werkten daar o.a. De heer Heemskerk was toen inspecteur van de vereniging en prof. Goldschmidt was toen bestuursvoorzitter.
De vereniging had zo'n 100 lagere scholen, enkele mulo-scholen en de jongenskweekschool in beheer. Voor kwekelingen en hospitanten was er dus een ruime keuze aan leerscholen, waarbij je ook in het zogenaamde speciale onderwijs wat ervaring moest opdoen. In die tijd heb ik o.a. gehospiteerd aan de school aan het Balsemienplen, met toen het jongste hoofd van de vereniging, de heer Van Rens. Daar heb ik indertijd een groot handenarbeidproject gedraaid met de 6e klas en een complete kerstgroep met toebehoren ontwikkeld voor de school. De BLO-school aan de 's-Gravezandestraat had ik als hospiteerschool voor het speciaal onderwijs. De lagere school aan de Tuinstraat zat ook in mijn pakket. Ook de St. Augustinus-MULO aan de Le Sage ten Broeklaan heb ik als hospitant bezocht. Dat kon ook, want als volledig bevoegd onderwijzer had je ook een aantal bevoegdheden voor de Mulo. Dat had bovendien een extra dimensie, want ik had daar zelf als leerling gezeten, van 1955 tot 1959. Hoofd van die MULO was in die tijd de heer Harrie Verberne van de Piuslaan.

Lieke, Ik denk van wel, maar een foto zal wellicht uitkomst geven. Helaas zijn mijn foto's nog bij mijn jongste broer, maar daar zit een klassenfoto bij waarop Hans ook staat. Later komen we er wel achter. Ik denk overigens wel dat dat "onze" Hans is. VPRO-directeur is hij inderdaad (geweest), maar volgens mij is hij ook terechtgekomen bij de NOS, maar zeker weten doe ik dat niet.

Je kunt je beter afvragen waar hij in de culturele sector geen directeur van is geweest! Rott. Philh. Ork., VPRO, Conserv. A'dam, Sted. Mus., lid Raad van Bestuur Publieke Omroep, wethouder Den Bosch, etc. Ik heb enige tijd geleden nog contact met hem gehad en met hem teruggekeken naar zijn Eindhovense tijd op school en in de muziek.

Dat klopt allemaal Hans. Ik zei het al eerder. Hans van Beers was en is een bijzonder mens. Zeer begaafd. Wij als klasgenoten wisten dat al heel snel. Het is inderdaad bijzonder wat hij in zijn leven heeft gepresteerd. Voor hem was de kweekschool dan ook een springplank naar andere verten en dat gold voor vele anderen die terechtkwamen in de journalistiek, de wereld van de omroep en de politiek. De kweekschool had niet voor niets het predicaat "universiteit voor de kleine luiden". De kleine luiden werden vaak heel grote luiden. Ik heb velen van hen mogen kennen en ontmoeten.

Wij woonden op de Boschdijk en dit waren onze achterburen.