We liepen toen een behoorlijke ronde (soort processie) door de wijk als communicanten. Zwaan was de fotograaf in die tijd. Opvallend was dat er (in 1958 toen ik daar liep) geen enkele auto geparkeerd stond op b.v. de van Renesseweg.

Waar de communicanten op deze foto lopen dat moet op de speelplaats van de Sartoschool zijn. Dit schoolplein was van asfalt. De straat achter het braakliggende terrein is de Petrus Canisiuslaan. Zelf heb ik mijn eerste heilige communie in de Ambachtschool gedaan omdat de Pius X parochie toen nog geen kerk had. Zelf heb ik van 1956 tot 1965 aan de Moreelselaan gewoond op nummer 53.

Op het braakliggend stukje grond tussen het schoolplein en de Petrus Canisiuslaan deden we de volgende spelletjes in de pauzes:
- knikkeren: in een kuiltje in het zand of lijntje gooien of ketsen
- knellen: een knel was een jongenstol, dus niet zo'n meisjesding met een rondje bovenop een cilindervormig deel waar je met een touwtje aan een stokje tegenaan sloeg om het ding te laten draaien; neen, een knel was een stoer ding, beetje driehoekig, taps toelopend, met een flinke scherpe punt, waarmee je andere knellen kon splijten, als je goed mikte,
- landje veroveren (ik verklaar de oorlog aan.....)
Hoe al die spelregels in elkaar zaten weet ik niet meer precies.
De Sartoschool was destijds alleen een jongensschool, de meisjes zaten 50 meter verderop op de Mariaschool. Het schoolplein van die school lag achter de school, zodat we elkaar niet konden zien. Het was eind jaren 50 begin jaren zestig dan wel een nieuwbouwwijk, maar die zaken bleven wel strikt gescheiden. De 1e Communie was eigenlijk het enige contact dat je met die meisjes had gedurende de lagere schooltijd. Vreemde giechelende wezens in mijn herinnering van mijn eerste Communie in 1960. Mijn broer Paul deed in 1962 zijn 1e Communie, dus die liep in de processie van de foto.

De school heette niet de Mariaschool Fred, maar de Margeritaschool. Ik heb daar ook op gezeten tot 1964.

Klopt Lia, was Margerita niet de moeder van Beppino Sarto, de latere paus Pius X? De kleuterschool aan de Gustaaf de Smetstraat heette dacht ik naar Beppino.

Ook ik ging naar de Margharitaschool en heb tot en met de zesde klas alleen maar bij meisjes gezeten. De jongens zaten op de Sartoschool en er mocht niets samen worden gedaan. Toen ik naar de middelbare school ging veranderde dit van de ene op de andere dag: de klassen werden zomaar gemengd. Ik begreep daar toen niets van.
Terugrekenend, mijn geheugen laat me een beetje in de steek, blijkt dat ik ook in 1962 mijn 1e Heilige Communie heb gedaan. Ik kan mezelf alleen niet herkennen op de foto. Zijn er nog meer gemaakt?

Wat bekend allemaal, op deze communiedag heb ik mee gelopen en ja dat was inderdaad op ons plein van de Sartoschool. Mijn 2 zusjes zaten op de meisjes school. En Fred je haalt een paar dingen door elkaar met knellen kon je knellen winnen als ze tekort gedraaid hadden en gooide deze met je eigen knel uit de cirkel (uiteraard wel draaiend en wel). Landje veroveren deden we met een ander spel nl mesje pik wat door de school (Weerdenburg en van Moorsel) niet altijd in dank werd afgenomen, immers ieder had een mes mee gepikt/ genomen van thuis. Gemengde klassen heb ik zelf niet meer meegemaakt, wel dat ik zaterdag 's-morgens naar school moest terwijl mijn vriend van de nutsschool dit niet hoefde. Wat baalde ik daarvan en dat ik als linkspoot op de katholieke school rechts moest leren schrijven, waarschijnlijk vanwege de kroontjespen.

Nostalgiese foto! En wel omdat ik mij meen te herkenen als het jongetje op de voorgrond, net direct links van de "juf". Achter mij loopt Theo Mandigers (met strikje en vest, geen jasje). Ik denk de derde achter mij is Martin van der Walle. Niet 100% zeker.

Ik ben van 1955 en was dus zeven ten tijde van de foto. Het moet de tweede klas lagere school zijn geweest: 1962-67, toen 1967-72 middelbare school.

Ik herken de commentaren van de scheiding van jongens en meisjes in die tijd - Sartoschool en Margarita school. En ook herken ik wat Jos Muijs schrijft over "linkspoot die rechts moest leren schrijven". Dat is met mij ook gebeurd op de Sartoschool, en wel door / onder leiding van juffrouw Carpay in de tweede klas (het jaar van de foto). Het gevolg is een leven lang een lelijk handschrift - nog steeds op mijn 55ste. Eigenlijk wordt het almaar slechter... Inderdaad: er is vooruitgang in het onderwijs, want ik herinner me dat het jaar na "ons" deze overgang niet meer geforceerd werd.