Wie was nu de Contante Betaler? De fabriek of de klanten van de fabriek? Het blijft gissen. Men schreef toen niet in een boek maar op de lat.

Die lat was een bewerkelijk systeem meen ik ergens gelezen te hebben. Was dat niet een alternatief soort dubbel boekhouden? Moest je iedere keer ook je eigen lat meebrengen?

Een kerfstok, conform het gezegde: 'Veel op je kerfstok hebben'.

Je hoefde niet een kerfje op een stokje te zetten, maar op twee stokken: een op die van de schuldenaar (de debiteur) en een op de schuldeiser (de crediteur). Op iedere stok één dus, om reden dat een frauduleuze debiteur nooit een kerfje weg kon halen. De crediteur kon er op zijn stok natuurlijk wel een bijzetten, maar dat viel dan ook meteen op bij het stokjesvergelijken. Verder werden de kerfjes naar verluidt in één snijbeweging op de twee stokken tegelijk gemaakt en wel zo dat er op de stokken een uniek streepjespatroon ontstond, zodat je op de betaaldag niet met een andere stok kon komen aanzetten (met b.v. minder streepjes). Had je een aantal streepjes ingelost, dan werden die op beide stokken weggesneden.
Er was nog een fraudegevoelig systeem, krijtstreepjes op een bord zetten, de crediteur kon dan: 'Met dubbel krijt schrijven', conform het bekende gezegde.

Vermeldenswaardig is nog dat er in het boek waar deze foto uitkomt, heel veel van deze prachtige foto's staan. Respect voor de schrijver.

Voor het Nutricia-museum ben ik zeer geïnteresseerd in de geschiedenis van de stoombroodfabriek. Er zijn personen geweest die banden hebben gehad met Nutricia Zoetermeer. Is er een boek hierover beschikbaar? U zou mij daar een groot plezier mee doen.
Met hartelijke groet, W. Mets, P.C. Hooftstraat 18, 2712 RK Zoetermeer.

Bij de broodfabriek heb ik in de jaren '50 heel wat broden weggehaald, maar toen stond er al een moderner of gemoderniseerd pand en de bakker heette Van Camp of Van Campen. Wij waren gek op tijgerbrood, maar dat kregen we maar mondjesmaat omdat het witbrood was en dat was minder gezond dan bruinbrood. En "eten doe je niet omdat je het lekker vindt" en "je moet er nog van groeien".