Mijn vader was de eerste die een TV had in de Halvemaanstraat in het Drents Dorp in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Elke woensdagmiddag kwamen er kinderen uit onze straat bij ons TV kijken. We wilden allemaal de avonturen van "dappere Dodo" en zijn vriendje Kees zien, een spannend poppenspel. Maar vooraf was er het programma de Verrekijker, dat ook leuke dingen voor ons kinderen liet zien. Er zaten soms zes tot acht kinderen in de kamer op de vloer, en het was muisstil. Ik zat er zelf ook bij. Ik was acht jaar. Ik weet nog dat het toestel dat we hadden ook wel het hondenhok genoemd werd, het was de TX400U, met een 22 cm beelddiagonaal. Verschillende films en series kan ik mij nog goed herinneren, bijvoorbeeld de cowboyserie van "Roy Rogers", de films van "Abbot en Costello" en de ridder "Ivanhoe" met Roger Moore. En de prachtige films met de Fransman "Fernandel", als "Don Camillo". Hij was een pastoor op het Franse platteland, die met onze lieve heer kon praten in zijn kerk en onze lieve heer sprak ook met hem. Hij had de grootste moeite met een landheer om die in de kerk te krijgen. Het was regelmatig ruzie tussen die landheer en Don Camillo, het ging altijd fout tussen die twee. Als het uit de hand liep, kwam onze lieve heer tussenbeide om het te sussen, prachtig was dat. En niet te vergeten de spannende film "Het loon van de angst", een Franse film over werkloze vrachtwagenchauffeurs die een rit aangeboden kregen om vaten nitroglycerine naar een in brand staande oliebron te brengen kilometers verderop. Van de zes chauffeurs die vertrokken kwam er geen een terug. En niet te vergeten mijn grote favoriet Drs. P., pseudoniem voor Heinz Hermann Polzer. Ik heb die man altijd geweldig gevonden met zijn onzinnige, maar prachtige liedjes, zoals de "Troika", de "Commensaal" en de "Overkant". En niet vergeten "Snip & Snap" met Willy Walden & Piet Muijselaar. En natuurlijk "Het schaap met de 5 poten". Dat was toen nog eens TV kijken. Alles in zwart/wit, want kleurentelevisie was er toen nog niet, daar droomde je nog niet eens van. Nu is dat alles verpest door al die reclames. Een film kijken waarin je je kunt verdiepen, is er niet meer bij. Je wordt elke keer onderbroken door die reclameblokken. TV kijken zal nooit meer het oude worden, die commerciële jongens hebben het helemaal naar de gallemiezen geholpen, die maken misbruik van de TV. Plaspauze noemen ze het ook wel. Als ik elke 15 minuten moet plassen, dan moet ik verrekes gedronken hebben. Zo vaak hoef ik in de kroeg nog niet eens als ik met mijn vrienden weg ben. Mijn TV staat 's avonds meer uit dan aan. Dan hoef ik niet elke keer aan te horen dat ik de superballen van Sjakie moet hebben. En andere dingen die ik niet nodig heb. Dan hebben we onze BN-ers nog. Die moeten ons een leuke TV-avond geven, maar het is altijd dezelfde kliek. Allemaal miljonair, proberen gemaakt leuk te doen en wij moeten ernaar kijken, want het gaat om de kijkcijfers. Zo hoorde ik laatst dat er nu ook een datingprogramma is waar ze in hun blote bibs (we houden het netjes van wege censuur) achter een gordijn staan. Dan mogen de dames een heer uitzoeken naar keuze en omgedraaid de heer een dame. Wauw, dat is pas TV. En later krijg je de bel mij sexreclames. Zover is de TV gezonken anno nu, en dat is diep en diep triest. Er schijnt niks beters te zijn, zeggen ze. Als dat zo is, wens ik iedereen veel kijkplezier. Voor mij is het game over.

Die Cor van der Linden zit op deze foto ook een "hondenhok" te repareren. Dat was de bijnaam van die TV vanwege de vorm van de kast met schuin aflopende bovenkant. Er zat inderdaad een 22 cm beeldbuis in, de eerste commerciële beeldbuis van Philips. Het toestel is in 1950 op de markt gebracht nadat Philips in 1948 begonnen was met experimentele TV. Het was zo duur dat Wim Kan in een conference de TV-antennes omschreef als "kredietharken". Verder moet me van het hart dat de geweldige filmreeks over Don Camillo in Italië speelde en niet in Frankrijk. Fernandel, de acteur, was wel een Fransman en de films waren van Franse oorsprong. De "landheer" waar hij altijd mee overhoop lag in een haat-liefdeverhouding was Peppone, de communistische burgemeester van het dorp.

Wat ik me van die tijd herinner is het volgende. Ik geloof dat de allereerste experimentele uitzending al in 1949 plaatsvond. Een kennis van mijn ouders op de Hastelweg had zo'n "hondehok" met een ovaal schermpje. Ze woonden in een van de nieuwbouwhuizen van waaruit je uitkeek op een veld van Brabantia en de achterkant van de hoofdtribune. De huizen waren kort na de oorlog gebouwd en niet erg groot. In mei 1950 werd de eerste interland uitgezonden, helemaal vanuit het Olympisch Stadion (Nederland-Zweden 0-O). Op tv werden kinderprogramma's vertoond die zich afspeelden in wat nu de Kloktoren wordt genoemd. Er waren ook vaste optredens van Teddy en Henk Scholten, dezelfde Teddy Scholten die in 1956 het songfestival won met "Een beetje". Er waren niet elke dag uitzendingen, ik denk niet meer dan twee per week en op zondag een voetbalwedstrijd, ook van andere clubs dan EVV en PSV, maar wel uit de buurt. Ik heb meerdere van die wedstrijden op dat kleine schermpje gezien, EVV-PSV zelfs twee keer, de tweede keer won EVV met 2-1. Toen de experimentele uitzendingen als geslaagd werden beschouwd wist men in de Randstad niet hoe gauw men naar Bussum moest verkassen waar de Irenekerk was aangeschaft en na een flinke verbouwing geschikt gemaakt als studio. De mensen die zo'n toestel mochten gebruiken moesten er wel wat voor doen; na elke uitzending moesten ze een rapportje opmaken over de kwaliteit van de uitzending, en die viel niet altijd mee. Dat neerkijken op het (katholieke) zuiden is nooit helemaal verdwenen.

Hr. van Kemenade, bedankt voor deze aanvulling en correctie, ik dacht dat het in Frankrijk speelde. Het was inderdaat een prachtige reeks (en zonder reclame). Ik heb altijd graag naar Don Camillo gekeken. Ik vond het prachtig als hij weer op hoge poten de kerk in liep om zijn beklag te doen bij onze lieve heer over Peppone (ik wist die naam niet meer zo precies, het is ook al weer 65 jaar geleden). Het zou leuk zijn om die reeks te herhalen zonder reclame. Wat het hondenhok betreft, het was toch een relatief duur apparaat voor de jaren 50. Hij had een prijs van 750 gulden, meen ik me nog te herinneren, en dat was in die tijd toch pittig.

Laat het noorden maar neerkijken op het zuiden. Het noorden komt naar het zuiden om te feesten (carnaval). Zou het zuiden het dan toch beter doen dan het stijve noorden? En trouwens, de houten antenne die op het Klokgebouw heeft gestaan komt er weer terug op heb ik vernomen. Zou wel mooi staan.

In 1948 of 1949 werden er in het gebouwtje in de speeltuin aan de Heezerweg regelmatig bijeenkomsten georganiseerd, zo ook over experimentele televisie. Daar heb voor het eerst een TV-uitzending gezien. Er was daar een kast opgesteld met een voor die tijd al vrij groot beeld. Er kwam toen vanuit de ELA-studio van Philips een uitzending van ongeveer een half uur. Het was een wonder dat dat kon, zeker voor de groep jongeren die aanwezig waren. Ik was zelf 13 jaar. In dat gebouwtje waren regelmatig activiteiten, ik was daar zelf bij de figuurzaagclub. Alles werd daar gecoördineerd door de heer Akkermans. Wij spraken onder elkaar dan ook altijd over de Akkermans-speeltuin. Ongelooflijk wat er aan ontwikkelingen zijn geweest in die afgelopen 70 jaar, maar ik mag het gelukkig nog allemaal meemaken.

Ik ben vergeten te melden dat wij thuis ook als een van de eersten zo'n "hondenhok" hadden met twee kanalen en een grote "antennehark" op het dak. Later is er nog iets ingebouwd, zodat we ook België konden ontvangen. Dat was al een hele grote stap vooruit. De TV die we tegenwoordig hebben staan is een hele grote computer met verschrikkelijk veel zenders en mogelijkheden, die waarschijnlijk nog steeds doorgaan.

De gegevens bij deze foto zijn niet juist, de productie en het testen van TV's vond plaats op Strijp S. Op Strijp R is in 1946 de eerste fabriek (RK) gebouwd, bestemd voor de productie van technisch keramiek voor radio- en later TV-componenten. De glasfabriek (RU) voor beeldbuizen kwam gereed in 1953 en in 1954 de fabriek voor beeldbuizen (RAD). De Zwaanstraat is aangelegd in 1955, daarvoor liep de Oirschotsedijk over het T-complex richting centrum.